زیستگاه های تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست در استان قزوین

در استان قزوین دارای سه منطقه حفاظت شده باشگل ، الموت و طارم سفلی با مساحت 128818 هکتار که حدود 8.1 درصد از کل مساحت استان را بخود اختصاص می دهد و چهارمنطقه شکار و تیراندازی ممنوع(الموت شرقی ، الموت غربی ، آوج- آبگرم و اله آباد) مجموعا به مساحت 338485 هکتار ،تحت مدیریت و نظارت اداره کل حفاظت محیط زیست قزوین قرار دارند.

منطقه حفاظت شده باشگل:

در 3 كيلومتري شمال غرب تاكستان و در دامنه هاي جنوب رشته كوه البرز مركزي واقع است. مساحت آن24399 هكتار وحدود 1.5 درصد از کل مساحت استان تشکیل می دهد. وضعیت توپوگرافی آن تپه ماهور و دشت است.اين منطقه از سال 1375 به عنوان تنها منطقه حفاظت شده و چهارگانه استان آگهي رسمي شده است. منطقه حفاظت شده باشگل از مهمترين زيستگاههاي قوچ و ميش ارمني وآهوي استان محسوب مي شود. به نظر مي رسد جهت حفظ گونه هاي مذكور و جلوگيري از انقراض آهوي استان بهترين گزينه انتخاب منطقه حفاظت شده باشگل بوده است و موید اين مطلب رشد جمعيتي 10 تا20 برابري گونه هاي ياد شده از ابتداي حفاظت تاكنون بوده است هر چند توسعه انساني در قالب جاده سازي، كشاورزي، دامداري و سايرتغيير كاربريها عرصه رابرحفاظت تنگ نموده ولي تلاش و مقاومت چندين ساله محيط زيست استان منجر به حفظ گونه هاي گياهي و جانوري و بقاء زيستگاهي منطقه شده است. قیز قلعه، جاده شاهی و ابریشم ، بقعه هفت صندوق و کاروانسرا حسین آباد از مکانهای دیدنی منطقه بشار می رود. منطقه حفاظت شده باشگل اولین منطقه در کشور بشمار می رود که از سال 1394 تمامی محدوده امن آن توسط دوربین های مداربسته (برگرفته از طرح توجیهی تفضیلی ) از مرکز استان ، همچنین شهرستان و پاسگاه سرمحیط بانی همزمان کنترل می شود

 منطقه حفاظت شده الموت:

منطقه حفاظت شده الموت در شمال شرق استان قزوین و در دامنه هاي جنوب رشته كوه البرز مركزي بين استان هاي گیلان، مازندران، و بخش مركزي قزوين واقع است. مساحت آن56172 هكتار (حدود 3.5 درصد از کل مساحت استان) می باشد . وضعیت توپوگرافی آن کوهستانی و صخره ای  است. اين منطقه به دليل دارابودن زيستگاههاي بارز كوهستاني زمينه راجهت حضور انواع گونه هاي حيات وحش فراهم نموده است. از جانوران شاخص آن می توان بزکوهی، پلنگ، خرس، سیاهگوش ،گرگ و گراز و کبک دری را نام برد. . بيشترين تعداد بزكوهي در اين منطقه مشاهده مي شود، همچنين گونه كمياب كبك دري در ارتفاعات سيالان زادآوري دارد. كوههاي سربه فلك كشيده سيالان با ارتفاعي بیش از4170 متر ازسطح درياي آزاد و همچنین خشچال جزء مرتفع ترين قله هاي استان و در زمره كوههاي مرتفع كشور به حساب مي آيند. ارتفاعات منطقه حفاظت شده الموت از منابع مهم آبی استان بشمار می رود بطوریکه چشمه های پر آب وگل ، چشمه و آبشار خارود ، آبشار پیچ بن از سرچشمه های مهم رودخانه الموت رود و شاهرود و مناطق دیدنی و زیبای منطقه محسوب می شود. این منطقه در سال 1397 بدليل حساسيت زيستگاهي و تنوع گياهي و جانوري ، از منطقه شكارممنوع الموت  منفک وتحت عنوان منطقه حفاظت شده آگهی رسمی شد.

منطقه حفاظت شده طارم سفلی:

منطقه حفاظت شده طارم سفلی با مساحت آن 48247 هكتار (حدود 3 درصد از کل مساحت استان) درشمال غرب استان واقع و با استان هاي زنجان و گيلان هم مرز است . متوسط بارندگي سالانه در منطقه 250 ميلي متر و دماي متوسط سالانه 15 تا 20 درجه سانتي گراد است. منطقه طارم سفلی بدليل قرارگرفتن در مسير كريدور آب و هواي خزري و منطقه نيمه خشك از شرايط ويژه زيستگاهي برخوردار است.پديده جالب در اين منطقه مشاهده توامان گياهان منطقه خزري و مناطق نيمه خشك در يك زيستگاه است كه اين تنوع گياهي باعث تنوع حيات وحش در منطقه شده است. وجود دره هاي عميق و بعضا صعب العبور شرايط را براي زيست گونه هاي جانوري نظير پلنگ، خرس قهوه اي،بزكوهي فراهم نموده است . گونه هما به عنوان نماد تنوع زيستي استان بومي منطقه بوده و هر ساله در دربندهاي طارم توليد مثل مي نمايد. جنگل هاي پهن برگ بلوط تنها در اين منطقه گسترش داشته بطوريكه مي توان گفت طارم مهمترين ذخيرگاه جنگل هاي پهن برگ استان است. این منطقه در سال 1397 از منطقه شكارممنوع طارم سفلی به منطقه حفاظت شده ارتقاءو آگهی رسمی شد. (نقشه 4و5: منطقه حفاظت شده طارم سفلی )